Viêm họng theo y học cổ truyền nguyên nhân thường do phong hàn, phong nhiệt qua mũi miệng hay do nhiệt ở phế, vị gây ra; thường có kèm theo với các triệu chứng toàn thân như sốt, sợ lạnh, nhức đầu thì phải phát tán biểu tà (phong hàn, phong nhiệt); nếu họng sưng, đau, đỏ, có mủ loét thì phải thanh nhiệt giải độc; nếu khạc ra nhiều đờm thì phải trừ đờm. Các bệnh mãn tính ở họng thường do phế âm hư hay vị âm nhuận phế hay dưỡng âm sinh tân.
Dưới đây là một số bài thuốc cổ truyền trị viêm họng.
Bài thuốc: sơ phong, thanh nhiệt, hóa đàm.
Bài 1:
Kinh giới 16g, kim ngân 12g, huyền sâm 12g, sinh địa 12g, bạc hà 8g, cỏ nhọ nồi 8g, xạ can 4g, tang bạch bì 8g. Sắc uống hàng ngày trong một tháng để điều trị viêm họng.
Bài 2 (trị viêm họng hạt):
Kinh giới 12g, kim ngân 20g, liên kiều 12g, cát cánh 4g, cam thảo 4g, ngưu bàng tử 12g, cương tàm 12g, bạc hà 6g, sinh địa 12g, huyền sâm 12g. Sắc uống ngày một thang. Trường hợp viêm họng lâu ngày, hay tái phát nhiều lần làm tổn thương tới phế âm biểu hiện họng khô cảm thấy khó chịu, niêm mạc họng có những điểm sung huyết màu đỏ nhạt có những hạt lâm ba rải rác (viêm họng hạt).
Bài thuốc: dưỡng âm thanh nhiệt, hóa đàm.
Bài 1:
Sinh địa 16g, huyền sâm 16g, mạch môn 12g, tang bạch bì 12g, cam thảo nam 12g, xạ can 6g, kê huyết đằng 12g, thạch hộc 12g, tầm vôi 8g. Sắc uống hàng ngày trong vòng một tháng để điều trị viêm họng.
Bài 2:
Sa nhân mạch môn thang gia giảm: Sa sâm 16g, mạch môn 12g, hoàng cầm 12g, tang bạch bì 12g, thiên hoa phấn 12g, cát cánh 4g, cam thảo 4g. Sắc uống mỗi ngày một thang. Nếu có nhiều hạt lâm ba, thêm xạ can 8g; nếu họng khô thêm thạch hộc 16g, huyền sâm 12g; nếu đờm khó khạc thêm qua lâu 8g, bối mẫu 6g.
Bài thuốc từ quất và mật ong:
Theo Đông Y, trái quất vị chua ngọt, tính ấm, có tác dụng chữa ho do phong hàn, các bệnh đường tiêu hoá (đầy tức vùng thượng vị, đau dạ dày, nôn mửa, chán ăn), đau bụng hoặc sa dạ con sau sinh…, còn đối với mật ong, từ xưa đã được xem như một loại kháng sinh tự nhiên rất tốt cho cơ thể vì vậy khi kết hợp quất với mật ong, sẽ tạo một hỗn hợp có tính kháng viêm, làm dịu cổ họng dùng để điều trị viêm họng rất tốt.
Cách thực hiện: chọn những quả quất chín sau đó ngâm quất với mật ong trong khoảng 1 tháng. Khi bị viêm họng, sử dụng cả bã và nước ngâm ngậm và nuốt sẽ nhanh chóng dịu cơn đau họng do viêm họng gây ra.
Quất ngâm mật ong làm dịu các cơn đau rát họng
Bài thuốc từ tỏi:
Củ tỏi có vị cay, tính ôn, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, sát khuẩn, thông khiếu, giải phong, sát trùng; chữa khí hư, tiểu tiện khó, bụng trướng đầy, tiêu nhọt, đờm và hạch ở phổi, tẩy uế, kiết lỵ, trị giun móc, giun kim, phòng trị cảm cúm, còn theo Tây Y trong tỏi có chứa allicin, một kháng sinh rất mạnh, giúp tiêu diệt virút và vi khuẩn. Vì thế khi dùng tỏi trị viêm họng sẽ theo cơ chế diệt khuẩn và làm dịu họng đẩy lùi bệnh trong thời gian ngắn.
Cách thực hiện: ngậm 1 tép tỏi trong miệng 5-10 phút, hoặc nhai nát tép tỏi và nuốt. Nếu không chịu được mùi vị hăng nồng của tỏi bạn có thể đập một vài nhánh tỏi, cho vào nồi cùng 1 ít nước và mật ong, đun sôi hỗn hợp này đến sánh mịn và để nguội sau đó sử dụng cũng có hiệu quả tương tự.
Bài thuốc từ gừng và mật ong:
Gừng có vị cay, tính ấm, vào 3 kinh phế, tỳ, vị, có tác dụng phát biểu, tán hàn ôn trung, tiêu đàm, hành thủy, giải độc. Mật ong có vị ngọt, tính bình vào kinh tỳ, phế, đại trường. khi kết hợp mật ong và gừng có tác dụng giảm viêm, giảm đau và làm dịu cổ họng nhanh chóng.
Cách thực hiện: rửa sạch gừng sau đó thái mỏng, cho thêm mật ong vào, đợi trong vài phút rồi lấy gừng ra ngậm. Ngoài ra bạn có thể nhâm nhi một tách trà gừng, cho thêm 1 thìa mật ong và vài lát chanh tươi vào buổi sáng để làm sạch cổ họng.
Nhâm nhi tách trà gừng mật ong vào mỗi sáng giúp làm sạch cổ họng
Ngoài mật ong, một sản phẩm nữa của ong cũng có tác dụng rất thần kì, được ví như bài thuốc của thiên nhiên nhưng chưa được nhiều người tiêu dùng Việt Nam biết đến chính là keo ong.
Keo ong được tạo thành từ nhựa cây được ong mật nhai kết hợp với nước bọt của ong, keo ong được ví như xi măng gia cố tổ ong, đặc biệt ngăn chặn nấm mốc, vi khuẩn. Keo ong có tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm, kháng virus, chống ung thư dạ dày do vi khuẩn HP gây ra, bảo vệ gan, não, tim mạch, chống lão hóa, nâng cao hệ miễn dịch và chống viêm. Để thuận tiện sử dụng thì keo ong đã được bào chế thành các dạng sản phẩm như dạng kem bôi ngoài da, dạng siro ho, viên nang mềm, dạng xịt.
Propobee là sản phẩm xịt họng từ keo ong của DK Pharma sản xuất
